Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor. SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. . Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Dr. Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr. Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler.
Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr. Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. Dr. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. . Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr.